آخرین وضعیت موتور خودرو و اتوبوس برقی ایرانی
•
دکتر شهریار زینی مدیر طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته درباره آخرین وضعیت «اتوبوس برقی ایرانی» گفت: این پروژه طی حدود 9 ماه گذشته توسط یک شرکت دانش بنیان آغاز شد و اکنون با حمایت معاونت علمی و فناوری به مرحله نمونه مهندسی رسیده است.
وی با بیان اینکه برنامهریزی شده که تمام ماژول‌های این اتوبوس تماماً توسط شرکت‌های دانش بنیان طراحی و ایرانی شود، گفت: همچنین قرار است مابقی ماژول‌ها در حد نمونه مهندسی توسعه داده شود.
مدیر طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه تمام تست‌های موتور این اتوبوس با موفقیت به اتمام رسیده است، گفت: همچنین ساخت گیربکس این اتوبوس در حال بومی سازی است که 40 درصد پیشرفت داشته است. در این اتوبوس اکثر ماژول‌ها یا قوای محرکه که موتور دیزلی و احتراقی اتوبوس هستند، برداشته شده و قوای محرکه الکتریکی ایرانی جایگزین شده است.
اولین موتور الکتریکی مختص اتوبوس برقی در حال ساخت است
زینی گفت: در حال حاضر اولین موتور الکتریکی مختص این اتوبوس برقی توسط دانش بنیان‌های ایرانی در حال ساخت است که تا پایان سال نمونه معیار ساخت آن رونمایی می‌شود.
وی با بیان اینکه این موتور الکتریکی بر اساس مهندسی معکوس از نمونه مشابه صاحب برند خارجی در کشور ساخته شد، گفت: نمونه‌ای که مهندسی معکوس شده نسبت به نمونه مشابه خارجی از قابلیت، راندمان و کارایی بالاتری برخوردار است اما با این وجود قیمت آن 25 درصد پایین‌تر است.
به گفته وی، در حال حاضر علاوه بر بدنه و موتور الکتریکی اتوبوس برقی، قوای محرکه آن نیز در یک شرکت داخلی به تولید رسیده و تماماً ایرانی است. برنامه ما این است که تا دهه فجر بقیه قوای محرکه در حد نمونه مهندسی ساخته و رونمایی شود.
اتوبوس برقی بیش از 70 درصد بومی سازی شده است
وی با اشاره به میزان استفاده از تکنولوژی ایرانی در ساخت این اتوبوس برقی گفت: بیش از 70 درصد این اتوبوس بومی سازی و ایرانی شده که بیشتر از این حد خلاف واقع است. این میزان ایرانی شدن یک اتوبوس برقی منطقی است زیرا مابقی قطعات استاندارد یا قطعات «های تکی» است که تولید و بومی سازی آن به صرفه نیست یا دانش فنی آن را نداریم از این رو نمی‌توان انتظار داشت که 100 درصد تولید این اتوبوس بومی سازی شود. در کشورهای صاحب برند هم این رویه کاملاً منطقی است.
وی اضافه کرد: این هفتاد درصد به این معنا نیست که 30 درصد دیگر جای کار دارد بلکه بدان معناست که در حد توان، داخلی سازی شده است و تا این حد نیز جای تقدیر دارد؛ اکنون زمانی است که باید به فکر توسعه کسب و کار و فضای تجاری سازی محصول باشیم.
مدیر طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری در خصوص میزان تفاوت قیمتی اتوبوس برقی نسبت به نمونه خارجی گفت: طبق برآوردها، میزان 30-40 درصد کاهش قیمت در تولید این اتوبوس‌های برقی ایرانی نسبت به نمونه خارجی خواهیم داشت؛ البته این میزان کاهش و تفاوت قیمت بستگی به میزان تولید انبوه و تیراژ دارد زیرا صنعت خودروسازی در تولید انبوه معنا پیدا میکند.
وی تاکید کرد: البته که اتوبوس برقی در همه جای دنیا یک و نیم برابر گران‌تر از نمونه‌های داخلی است خصوصاً اینکه کشور ما در شرایط خاص تحریم سخت‌گیرانه و ظالمانه‌ای قرار دارد و همین موضوع باعث شده که از تمام ظرفیت داخل کمال استفاده را ببریم تا در حوزه اتوبوس برقی متکی به کشورهای دیگر نباشیم.
زینی با بیان اینکه بعد از رونمایی از نمونه مهندسی اتوبوس برقی، تفاهم نامه‌ای برای ساخت 200 دستگاه اتوبوس و تحویل آن به شهرداری را منعقد کردیم، گفت: اکنون در حال رایزنی هستیم که این تفاهم نامه به قرارداد تبدیل شود. شهرداری این تفاهم نامه را در شرایطی به قرارداد تبدیل میکند که تمام مراحل اخذ گواهینامه و مجوزها و… طی شده باشد و این موضوع نیز یک چالش است زیرا هیچ سرمایه گذاری به این صورت سرمایه گذاری نمی‌کند. این موضوع زمان بر و هزینه بر است که برآورد شده 30-40 میلیارد تومان هزینه دارد.
وی ادامه داد: ما انتظار انعقاد قرارداد و پیش پرداخت از شهرداری، نداریم اما به نظر می‌رسد که انعقاد یک قرارداد برای شروع کار لازم است و نمی‌توان بدون یک قرارداد پروسه تولید را با اطمینان خاطر انجام داد. تا این قرارداد منعقد نشود؛ استفاده از این اتوبوس‌های برقی به تعویق می‌افتد. وقتی قرارداد منعقد شود، سازنده و شرکت‌های دانش بنیان دلگرم به فروش می‌شوند.
ساخت موتوربرقی گره تکنولوژی ندارد
مدیر طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری مدیر طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته در ادامه با اشاره به آخرین درصد پیشرفت پروژه موتور برقی گفت: این پروژه نیز که به سکانداری شرکت‌های دانش بنیان پیش می‌رود تاکنون 65 درصد پیشرفت داشته است.
وی با تاکید بر ضرورت استفاده از موتورهای برقی در لایه‌های میانی شهر توسط پیک‌های موتوری و … گفت: نتیجه تلاش شرکت‌های دانش بنیان برای ساخت موتور برقی نهایی انعقاد یک قرارداد با کاربرد پیک بوده است. البته که این یک قرارداد، کافی نیست و باید بیشتر از اینها با سازمان‌های مختلف، شهرداری‌ها، ارگان‌های کشور و… انعقاد قرارداد برای استفاده از موتورهای برقی داشته باشیم.
زینی با بیان اینکه در موتورهای معمولی، هنوز این جین موتور وارداتی است، گفت: در موتوربرقی این جین برداشته می‌شود و به صورت کلی میتوان گفت تکنولوژی خاصی نیست که در ساخت موتور برقی داخلی نشده باشد به طوری که مجموعه قوای محرکه آن نیز در کشور ساخته می‌شود. ساخت و بومی سازی گیربکس که تقریباً تمام تکنولوژی آن در کشور وجود دارد به اتمام رسیده است و به صراحت میتوان گفت که گره تکنولوژی در موتور برقی نداریم و آماده تولید انبوه آن نیز هستیم اما این موضوع نیاز به یک عزم راسخ برای سفارش گذاری دارد.
وی با بیان اینکه هنوز با وجود فروش موتوربرقی در کشور، این وسیله نقلیه جنبه لوکس دارد، گفت: قیمت بالاتر آن و نبود زیرساخت شارژ آن نیز از عواملی است که باعث می‌شود بسیاری از افراد یا سازمان‌ها به سراغ استفاده از موتورهای برقی نروند. ولی رسالت دولت این است که در توسعه زیرساخت‌های شارژ کمک کند و فرهنگسازی شود تا فروش این موتورها برای عموم به راحتی انجام بگیرد.
مدیر طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری با تاکید بر اینکه استفاده از موتوربرقی میتواند هزینه‌های بنزین، روغن و… را کاهش دهد، گفت: باتری موتور برقی وارداتی و بقیه ماژول های آن داخلی است. همچنین بدنه هم وارداتی است اما از بدنه موتورهای کنونی هم میتوان استفاده کرد. موتور برقی مشکل تکنولوژی ندارد و تنها مسئله آن مربوط به سرمایه گذاری است.
زینی به تسریع روند سرمایه گذاری روی موتورهای برقی تاکید کرد و ادامه داد: در حال حاضر نمونه‌های خارجی در کشور وجود دارد اما اگر این موتورهای مختلف با برندهای مختلف وارد کشور شود در صورت بروز مشکل میتواند دیدگاه مردم را نسبت به موتورهای ایرانی هم تغییر دهد از این رو بهتر است هر چه زودتر سرمایه گذاری روی موتورهای برقی ایرانی انجام بگیرد و این فرهنگ سازی محقق شود.
وی در خصوص تفاوت قیمت موتور برقی با سایر موتورها گفت: این موتورهای برقی نسبت به نمونه‌های غیر برقی کمی افزایش قیمت دارد اما نسبت به نمونه‌های خارجی 20 درصد ارزان‌تر است.
مدیر طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه توان این موتور برقی 3 کیلووات و میزان ظرفیت باتری هم 3 کیلووات ساعت است، گفت: استفاده از این موتور در تهران خوب است.
ایجاد زنجیره تامین در ساخت خودروی برقی
زینی با اشاره به آخرین وضعیت خودروی برقی نیز گفت: یک شرکت دانش بنیان موفق شده 50 درصد در توسعه ماژول‌های خودروی برقی دست پیدا و زنجیره تامین پایداری را ایجاد کند.
وی با بیان اینکه نیمی از ماژول های نمونه مهندسی خودروی برقی در حال ساخت است، گفت: پلتفرم خودرو توسط یک شرکت دانش بنیان دنبال شده و پیشرفتی 60 درصدی داشته است؛ بر اساس برنامهریزی ها، قرار است نمونه مهندسی این خودروی برقی تا پایان سال رونمایی شود.
مدیر طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه طراحی و ساخت خودروی برقی با تاخیر نسبت به اتوبوس و موتور برقی آغاز شده گفت: این خودروی برقی روی پلتفرم خودروی بنزینی طراحی شده و به برقی تبدیل شده است که این داخلی سازی همراه با کاهش قیمت است.
وی با تاکید بر اینکه این فناوری را هیچ جای دنیا به ما ارائه نمی‌کند، گفت: اگر تحریم هم نبودیم این بومی سازی باید اتفاق می‌افتاد بنابراین مسیر داخلی سازی به این واسطه رخ داده است و جای تقدیر دارد. تحریم باعث می‌شود در زمان بیشتر اما شتابان این مسیر طی شود که این نیاز به حمایت دولت دارد تا با ارائه تسهیلات بتوان هزینه کمتری صرف تولید انبوه خودروی برقی کرد و مردم هم توان خرید آن را داشته باشند.
چالش‌های استفاده از وسائط نقلیه زیاد است / از قوانین قدیمی تا عدم انعقاد قرارداد
زینی تاکید کرد: ما باید تسهیلات بیشتری برای توسعه دستگاه‌های برقی بکار ببریم چون نمی‌توانیم بر اساس قوانینی که مربوط به دهه‌های گذشته و خودروهای مرسوم است برای خودروهای ساخته شده با فناوری روز استفاده کنیم. در واقع این فناوری‌های نو، قواعد نو و جدید لازم دارد.
ضرورت توجه به ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر
مدیر طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه «ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقا نظام مالی کشور»، کمک کننده به استفاده از وسائط برقی در کشور است، گفت: این قانون هنوز در شورایعالی اقتصاد به تصویب نرسیده و همین باعث ایجاد مشکلات در استفاده از اتوبوس برقی و… شده است.
به گفته وی، در همه جای دنیا قیمت خودروهای برقی نسبت به فسیلی‌ها گران‌تر است و در این میان دولت‌ها سوبسیدها و یارانه‌هایی را در راستای استفاده از وسائط نقلیه برقی اختصاص می‌دهند تا این تفاوت قیمتی پوشیده شود. این قانون باید هر چه زودتر به تصویب برسد و جا دارد که دولت فعلی ظرف مدت زمانی کوتاه این قانون را بررسی کند و به تصویب برساند.
زینی با اشاره به چالش‌های دیگر استفاده از وسائط نقلیه گفت: انعقاد قرارداد قطعی برای تولید انبوه در راستای کاهش قیمت و استفاده بیشتر توسط افراد، از دیگر چالش‌های استفاده از وسایل نقلیه برقی هستند که باید این موضوع رفع شود تا بتوانیم با جایگزینی وسائط نقلیه با سوخت فسیلی در کاهش آلودگی هوا گام برداریم.
بر اساس اعلام ستاد توسعه فناوری حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری، 5 پروژه کلان تولید خودروی برقی، 2 پروژه در حوزه اتوبوس برقی و 10 طرح برای ساخت موتور برقی توسط شرکت‌های دانش بنیان در جریان است.
